Van uitnodiging naar koersbepaling
In februari 2021 ontving premier Mark Rutte een persoonlijke brief en uitnodiging van Klaus Schwab, oprichter van het World Economic Forum (WEF). Wat op het eerste gezicht een beleefde uitnodiging leek voor een jaarlijkse bijeenkomst, blijkt bij nadere beschouwing een symbolisch en strategisch moment: een aanzet tot fundamentele beleidsverschuivingen binnen Europa en Nederland. De brief waarin Nederland wordt uitgenodigd om een voortrekkersrol te spelen in het realiseren van de Great Reset, vormt een kantelpunt in de relatie tussen nationale soevereiniteit en mondiale agenda’s.
Wat stond er in de brief?
Schwab’s uitnodiging bevatte een oproep tot “actieve participatie” in het “herdefiniëren van onze economische en maatschappelijke systemen na COVID-19”. Termen als “Great Reset”, “actieplatforms”, “multistakeholder-governance” en “duurzame herstructurering” waren prominent aanwezig. Ook werd Nederland expliciet genoemd als sleutelspeler binnen de EU en als belangrijke uitvoerder van het post-pandemische hervormingsplan.
De stille rol van Nederland in de Great Reset: wat de brief van Klaus Schwab aan Mark Rutte écht laat zien
Beleid na 2021: Is het toeval of uitvoering?
De vraag die velen zich stellen: is het toeval dat na deze uitnodiging een reeks van ingrijpende en gecentraliseerde beleidsmaatregelen werd doorgevoerd? Of markeerde deze brief daadwerkelijk het startschot van een versnelde herstructurering?
Hieronder enkele cruciale ontwikkelingen ná 2021 die sterk in lijn liggen met de doelstellingen van de Great Reset:
1. NextGenerationEU (2021)
- Gezamenlijke leningen onder het mom van corona-herstel (€648 miljard).
- Voor het eerst in de EU: gemeenschappelijke schulduitgifte.
- Focus op duurzaamheid, digitalisering en “veerkracht” kernwoorden uit het WEF-discours.
2. Green Deal & ESG-verplichtingen (2022–2023)
- Verplichte ESG-rapportage voor bedrijven.
- Verbod op verbrandingsmotoren vanaf 2035.
- Grootschalige subsidies voor klimaatmaatregelen, met centrale regie vanuit Brussel.
3. Digitale controle: eIDAS 2.0 en de digitale euro (2023–2024)
- Voorbereidingen voor een digitale identiteit en centrale bank digitale valuta (CBDC).
- Kritiek op risico’s voor privacy en financiële autonomie groeit.
4. ReArm Europe (2025)
- Oproep voor €800 miljard gezamenlijke defensie-investeringen.
- Nationale parlementen grotendeels gepasseerd.
Wat betekent dit voor Nederland?
Na 2021 verschoof Nederland snel richting beleid dat paste binnen het WEF-kader:
- Toenemende Europese integratie.
- Decentrale autonomie werd ingeruild voor centrale coördinatie.
- Nieuwe fondsen en wetgeving kwamen bovenlangs, vaak met minimale betrokkenheid van het parlement.
Voorbeelden van besluitvorming voorafgaand aan parlementaire toetsing:
NextGenerationEU (2020–2021)
Het Europese herstelfonds van €750 miljard werd op 21 juli 2020 goedgekeurd tijdens een speciale Europese Raad. Het Nederlandse parlement werd pas na deze goedkeuring volledig geïnformeerd, waardoor er beperkte ruimte was voor voorafgaand debat of invloed.
Bronnen:
Green Deal en ESG-verplichtingen (2022–2023)
De Europese Green Deal en de bijbehorende ESG-rapportageverplichtingen voor bedrijven werden grotendeels op EU-niveau vastgesteld. De implementatie in Nederland volgde deze besluiten, met beperkte voorafgaande parlementaire betrokkenheid.
Bronnen:
Digitale identiteit en CBDC-voorbereidingen (2023–2024)
De voorbereidingen voor een digitale identiteit (eIDAS 2.0) en de verkenning van een digitale euro (CBDC) werden op Europees niveau geïnitieerd. Het Nederlandse parlement werd hierover geïnformeerd, maar had beperkte invloed op de initiële besluitvorming.
Bronnen:
- Parlement – Van Huffelen negeert motie over digitale identiteit, Kamer boos
- Volkskrant – Kamer wil het niet, maar de Europese Digitale Identiteit komt er toch
ReArm Europe (2025, gepland)
Het voorstel voor gezamenlijke Europese defensie-uitgaven van €800 miljard werd binnen Europese instellingen besproken en ontwikkeld. Hoewel het Nederlandse parlement hierover is geïnformeerd, was de ruimte voor voorafgaand debat en invloed beperkt.
Bronnen:
- BNR – Aanzien Dick Schoof loopt behoorlijke deuk op door afwijzen ReArm Europe
- VN – Eindelijk trekt Dick Schoof een rode lijn
- Algemeen Dagblad – Dat Schoof in zijn hemd staat, is Europa eerlijk gezegd ontgaan
Is het Nederlandse democratische stelsel nog effectief?
Nederland voert in toenemende mate Europees beleid uit dat vooraf wordt afgestemd tussen kabinet en EU, waarbij de Tweede Kamer vaak slechts beperkt of achteraf invloed kan uitoefenen. Dit verschuift niet alleen de macht van parlement naar uitvoerende macht, maar ook van nationaal naar supranationaal niveau. De vraag rijst daarmee in hoeverre het Nederlandse democratische stelsel nog effectief functioneert in het tijdperk van snelle, gecentraliseerde Europese besluitvorming.
Kritische denken: Is dit democratie?
Er zijn diverse zorgen te noemen:
- Waarom is de betrokkenheid van nationale parlementen vaak minimaal bij zulke grote besluiten?
- Hoe transparant is de relatie tussen het WEF en nationale beleidsvorming?
- Worden deze hervormingen echt gedragen door burgers, of worden ze doorgevoerd zonder breed maatschappelijk debat?
De brief als symbolisch kantelpunt
Wat begon als een ogenschijnlijk onschuldige uitnodiging, werd het begin van een beleidsmatige verschuiving die grote gevolgen had of heeft voor nationale soevereiniteit, economische sturing en democratische controle. Het gedachtegoed van de Great Reset lijkt in vele beleidslagen doorgevoerd te zijn, onder het mom van noodzaak en toekomstbestendigheid. De vraag blijft: wie bepaalt de koers van ons land?
Deel 3: Wat is de volgende crisis?
Na corona, oorlog en energiecrisis duiken steeds vaker waarschuwingen op voor nieuwe dreigingen: grootschalige cyberaanvallen, stroomuitval, digitale lockdowns en economische onrust. Toeval, reële risico’s, of een strategisch vervolg? In dit deel analyseren we de signalen van overheden, media en internationale instellingen, en plaatsen die in het bredere patroon van machtscentralisatie en crisisgestuurd beleid. Zijn we voorbereid, of wordt er vooral voorsorteert op meer controle?
Lees verder in Deel 3: Wat is de volgende crisis?
Bronnen: